Boşanma, evlilik birliğinin mahkeme kararının kesinleşmesi ile son bulmasıdır. Boşanma tarihi, boşanma kararının kesinleştiği tarihtir. Yabancı mahkemelerce verilen boşanma kararlarının Türkiye’de işlem görebilmesine esas olmak üzere Türk mahkemelerince tenfiz veya tanıma kararı verilip, kesinleşmesi halinde, yabancı mahkemece verilmiş olan kararın kesinleşme tarihi, boşanma tarihi olarak kabul edilir.

Kanuni Bekleme Süresinin Başlangıcı

Medeni Kanunun boşanan kadın için öngördüğü 300 günlük bekleme süresi, boşanma kararının kesinleştiği tarihten itibaren başlar.

 

Mahkeme yazı işleri müdürü tarafından iki örnek olarak gönderilen boşanma kararı aile kütüklerine işlenir.

 

Boşanan kadının koca hanesindeki kaydı kapatılıp önceki soyadı verilerek, bu evlenmeden önce kayıtlı bulunduğu hanedeki nüfus kaydı canlandırılır.

Dul olarak evlenen kadının boşanması durumunda, bekârlık soyadını taşımasına mahkemece izin verilmiş ise, kadın bekârlık soyadını alarak bekarlık hanesindeki nüfus kaydı canlandırılır. Hâkim, boşanan kadının kocasının soyadını taşımasına izin vermiş ise, kadın bu evlenmeden önce kayıtlı bulunduğu haneye, taşımasına izin verilen koca soyadı ile döner ve buradaki nüfus kaydı canlandırılır. Boşanma kararından sonra ikinci bir karar ile boşandığı kocasının soyadını kullanmasına izin verilmiş ya da verilmiş olan bu iznin daha sonra mahkeme karıyla kaldırılmış olması halinde ise VGF-40 kayıt düzeltme formu kullanılarak aile kütüğünün düşünceler alanına mahkeme kararıyla ilgili açıklamalar yazılır.

 

Evlat edinilen evli kadının boşanması halinde aşağıdaki işlemler yapılır:

a) 743 sayılı Türk Kanunu Medenisi hükümlerine göre evlat edinilmiş ise; evlat edinenin soyadıyla, mahkeme kocasının soyadını taşımasına izin vermiş ise koca soyadıyla evlat edinenin hanesine döner.

Dul iken evlenen ve evli iken 743 sayılı Türk Kanunu Medenisi hükümlerine göre evlat edinilen kadının boşanması halinde evlat edinenin soyadıyla, mahkeme kocasının soyadını taşımasına izin vermiş ise, koca soyadı ile evlat edinenin hanesine döner.

b) 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu hükümlerine göre evlat edinilmiş ise;

1- Evlenmeden önceki soyadıyla,

2- Evlat edinmeye ilişkin mahkeme kararında evlat edinenin soyadını alabileceği Yolunda bir hüküm varsa evlat edinenin soyadıyla,

3-Mahkeme kocasının soyadını taşımasına izin vermiş ise koca soyadıyla,

Evlat edinenin hanesine döner.

Dul iken evlenen ve evli iken 4721 sayılı Türk Medeni Kanun hükümlerine göre evlat edinilen kadının boşanması halinde;

1- Evlenmeden önceki soyadıyla,

2- Evlat edinmeye ilişkin mahkeme kararında evlat edinenin soyadını alabileceği yolunda bir hüküm varsa evlat edinenin soyadıyla,

3-Mahkeme kocasının soyadını taşımasına izin vermiş ise koca soyadıyla,

Evlat edinenin hanesine döner.

 

Tanınan evli kadının boşanması halinde aşağıdaki işlemler yapılır: Tanınan babasının soyadıyla, mahkeme kocasının soyadını taşımasına izin vermiş ise koca soyadı ile tanıyan babasının hanesine döner. Dul iken evlenen ve evli iken 743 sayılı Türk Kanunu Medenisi hükümlerine göre tanınan kadının boşanması halinde; tanıyan babasının soyadıyla, mahkeme kocasının soyadını taşımasına izin vermiş ise koca soyadı ile tanıyan babasının hanesine döner.

 

Kocası ile birlikte vatandaşlığımıza alınan ya da Türk vatandaşı ile evlenmesi nedeniyle vatandaşlığımızı kazanıp kocasının kütüğüne kocasının soyadı ile tescil edilen kadın boşandığı takdirde; bulunduğu yere ait aile kütüğünün son aile sıra numarasından sonra yeni bir aile sıra numarası altında, boşanma kararında belirtilen soyadıyla, boşanma kararında soyadı belirtilmemiş ya da boşanma kararı yabancı yetkili mahkemelerce verilmiş ve Türkiye’de tanınmış veya tenfiz kararına bağlanmış ise evlenmeden önceki soyadı ile tescil edilir. Ancak evlenmeden önceki soyadının tespit edilememesi halinde, boşanan kadının başvurusu sağlanamadığı takdirde, aile kütüğündeki kocası soyadı ile tescil edilir.

İlgilinin hiçbir soyadının bulunmadığının belgelendirilmesi halinde ise kadının yazılı talebi üzerine Mülki İdare Amirinin uygun göreceği soyadı ile tescil edilir.

 

Boşanma iptal edilmesi halinde, kadının nüfus kaydı kocasının hanesine taşınır. Kadın kocasının soyadını alır. Dilerse, bu evliliğinden önceki soyadını koca soyadından önce gelmek üzere kullanabilir.

Mahkeme yazı işleri müdürü tarafından iki örnek olarak gönderilen boşanmanın iptali kararları aile kütüklerine işlenir.

Türk vatandaşları ile yabancı uyruklulara ait boşanmanın iptali kararları ise Türk vatandaşı olan erkek veya kadının kaydına tescil edilir. İlgililer boşanmadan önceki hukuki durumlarına getirilir.